ارتباط بین در معرض‌گذاری آزمایشگاهی به نفت خام و پاسخ‌های آنتی‌‌اکسیدانی بارناکل‌های Tetraclita rufotincta

زمینه و هدف: امروزه اثرات مخرب آلودگی‌های نفتی حاصل از منابع مختلف در آب‌ها و نیز آب‌زیان شناسایی و مشخص گردیده است. به‌منظور بررسی اثرات نفت خام در غلظت‌های متفاوت، بر تغییرات سطح آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی(کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز) در بارناکل Tetraclita rufotincta و امکان معرفی این آنزیم‌ها به‌عنوان بیومارکرهای زیستی. روش: بارناکل‌های  Tetraclita rufotincta جمع‌آوری شده از منطقه نفتی بهرگان در معرض دوزهای نفتی ppb 250، 125، 5/62، 25/31، 625/15وppb3 به‌عنوان شاهد قرار گرفتند. در بازه‌های زمانی 24، 48، 72و 96 ساعت، به‌طور متوسط تعداد 15 بارناکل از آکواریوم‌ها خارج، و برای تعیین سنجش میزان آنزیم‌های کاتالاز(CAT) و سوپراکسید دیسموتاز(SOD) مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج: این مطالعه نشان داد که در آکواریوم1، با غلظت ppb3 در طی دوره‌های زمانی 24، 48، 72و 96 ساعت فعالیت آنزیم SOD  به‌ترتیب 98/128، 04/30، 8/75،U/ml/mg protein  05/62 می‌باشد. در آکواریوم2 و 3، با غلظتppb 625/15 و ppb 25/31 در طی دوره‌های زمانی ذکر شده فعالیت آنزیم SOD  به‌ترتیب 45/104، 95/74، 57/13،  U/ml/mg protein109 و 96/69، 56/61، 5/60، U/ml/mg protein 46/86  ثبت گردید. در آکواریوم 4 و 5، با غلظتppb 5/62 و ppb125 در طی دوره‌های زمانی یاد شده فعالیت آنزیم SOD  به‌ترتیب 79/98، 9/193، 75/42، U/ml/mg protein 77/124 و 22/69، 08/40، 86/ 81، U/ml/mg protein 95/59 ثبت گردید. در آکواریوم6، با غلظت ppb250 در طی دوره‌های زمانی مذکور فعالیت آنزیم SOD  به‌ترتیب11/62،  1/87، 71/20، U/ml/mg protein 47/93 ثبت گردید. نتایج همچنین نشان داد که در آکواریوم1، با غلظت ppb3 در طی دوره‌های زمانی 24، 48، 72و 96 ساعت فعالیت آنزیم CAT به‌ترتیب 29/13، 31/15، 5/15، nmol/min/ml/mg protein 25/16 می‌باشد. در آکواریوم2 و 3، با غلظتppb 625/15 و ppb 25/31 در طی دوره‌های زمانی یاد شده فعالیت آنزیم CAT به‌ترتیب 03/13، 74/16، 65/13،  nmol/min/ml/mg protein 61/13 و 46/11، 54/16، 7/15، nmol/min/ml/mg protein 58/13 ثبت گردید. در آکواریوم4 و 5، با غلظت ppb 5/62 و ppb125 در طی دوره‌های زمانی یاد شده فعالیت آنزیم CAT به‌ترتیب74/18، 86/11، 91/11،  nmol/min/ml/mg protein 22/16 و 1/21، 8/15، 04/15، nmol/min/ml/mg protein 22/39 ثبت گردید. در آکواریوم6، با غلظت ppb250 در طی دوره‌های زمانی یاد شده فعالیت آنزیم CAT به‌ترتیب 54/15، 8/18، 81/15،  nmol/min/ml/mg protein 97/15 ثبت گردید. نتیجه‌گیری: همبستگی بین فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتازSOD)) و غلظت‌های مختلف نفت خام، در طول مدت در معرض‌گذاری به نفت خام وجود ندارد. همچنین مشخص شد که آنزیم CAT پارامتر حساس‌تری نسبت به SOD می‌باشد و می‌تواند بیومارکر مفیدی برای ارزیابی آلودگی در اکوسیستم‌های آبی در بارناکل‌های   Tetraclita rufotincta باشد.